عضویت موقتا رایگان است !

چاقی ترام در چاپ افست

آموزش جلوگیری و رفع مشکل چاقی ترام جزو خدمات آموزشی وبلاگ خدمات چاپ می باشد.

ترام های فیلم در هنگام تهیه زینک ،‌بسته به میزان نوردهی و دقت متصدی لیتوگرافی ممکن است دچار لاغری یا چاقی شوند . میزان تغییر در چاقی ترام 3%  است اما در مرحله چاپ از روی زینک چاقی ترام بسیار شدیدتر است و این میزان بسته به نوع کاغذ و مرکب مورد استفاده و همچنین میزان فشار لاستیک چاپ متفاوت است . حدود چاقی ترام دراین مرحله 12% است . خطای چاقی ترام در تن 50% به حداکثر خطا در هر یک از مراحل فیلم ،‌ زینک و چاپ می­رسد . هر چه ترام کار چاپی ریزتر باشد چاقی ترام بیشتر خود را نشان می­دهد .

همچنین در هنگام چاپ ، هر چه کاغذ مورد استفاده قدرت جذب بیشتری داشته باشد ،‌میزان چاقی بیشتر خواهد بود به عنوان مثال : کاغ ذ روزنامه قدرت جذب بالایی داشته و چاقی ترام روی این کاغذ چیزی بین 20% تا 30% است . به همین دلیل در تهیه فیلم ،‌دانستن نوع کاغذ چاپی بسیار مهم است . اهمیت این مسئله در انتخاب اندازه ترام خروجی است . در مورد اغلب کارهای چاپی که روی کاغذ گلاسه چاپ می­شوند ،‌ترام کار را 175 Lpi می­گیرند . در حالی که برای چاپ روزنامه ترام را معمولاً 120 Lpi در نظر می­گیرند . میزان چاقی ترام برای ترامهای 175 Lpi بیشتر از 120 بیشتر از 120 Lpi است . چاقی ترام یا پرکردگی کار ، فرآیندی است و بسته به عواملی که ذکر شد می­توانند زیاد یا کم جلوه کند . اما بادقت نظر و کنترل های لازم می­توان کار نهایی و دلنشین و نزدیک به اصل را ارائه کرد .

 

شیوه­های کاهش خطای چاقی و لاغری ترام :

در مرحله طراحی در هنگام طراحی یک کار چاپی با آگاهی از اینکه کار در نهایت روی چه کاغذی چاپ خواهد شد می­توان تا حدی جلوی خطای چاقی و لاغری ترام را گرفت . مثلاً در نظر بگیرید که کار چاپی بروی کاغذی چاپ خواهد شد که در نهایت با خروجی 120Lpi خطای 30% چاقی ترام خواهد داشت (مثلاً کاغذ روزنامه) بنابراین بعد از اسکن کردن تصاویر ،‌به این شکل عامل می­کنیم که در نرم­افزار فتوشاپ در مسیر DotGain color setting edit (چاقی ترام) را 30% انتخاب کنیم . بدین ترتیب فیلم خروجی با توجه به این خطا بیرون خواهد آمد . یعنی ترامهای کار تا حدی لاغرتر خواهد شد تا در مراحل بعدی که کار دچار چاقی می­شود ،‌در نهایت به اصل کار نزدیک گردد . به این ترتیب بعد از تنظیم colorsetting باتبدیل تصویر از RGB‌به CMYK میزان DotGain (چاقی ترام) را می­توانیم بر  اساس نوع کاغذ تغییر دهیم و بعد از آن تصویر خود را از RGB به CMYK تبدیل کنیم .

 

مرحله لیتوگرافی :

انتخاب صحیح اندازه ترام بسیار مهم می­باشد . علاوه بر آن در این مرحله داشتن تجربه و مهارت نیز در تهیه فیلم و زینک مهم است چرا که با تغییر زمان نوردهی ،‌میزان چاقی یا لاغری از حد متعارف فراتر می­رود . در این مرحله ممکن است زمان نوردهی برای رنگهای مختلف در صورت بی­دقتی متفاوت شود که خود باعث ایجاد شکل مضاعف می­شود . پس در این مرحله باید در زمان تهیه و نوردادن فیلم دقت زیادی به خرج داد تا خطای چاقی یا لاغری ترام ایجاد نشود . راه حل دیگر حل مسئله خطای ترام در این مرحله ، حذف مرحله تهیه فیلم و خطای ناشی از دستی بودن تهیه زینک است . یعنی اینکه به جای تهیه فیلم و زینک مستقیماً از فایل خود زینک تهیه کنیم تا جلوی بسیاری از خطاها گرفته شود . امروزه با آمدن دستگاههای ایمیج­ستر و پلیت­ستر به بازار تهیه دستی فیلم و زینک خودبخود به کنار گذاشته شده است .

برطرف کردن چاقی ترام در مرحله چاپ :

در مرحله چاپ کنترل نوع مرکب ،کاغذ مصرفی ،‌زینک ،‌نوردهای ماشین ،‌لاستیک و فشار آن بسیار مهم است . چرا که مثلاً فشار زیاد لاستیک باعث پهن شدگی ترام می­شود . همچنین نوع مرکب و میزان چسبندگی و ... نوع کاغذ و میزان جذب آن بسیار مهم است . در هنگام چاپ نیز باید نظارت کاملی بر میزان رنگ یا دانسیته تن­پلات یا ترام 100 داشته باشیم چرا که افزایش میزان رنگ یا دانسیته تأثیر بسیاری بر چاقی ترام می­گذارد .
چاقی ترام(Increase in tone value)
در صورتی که ترام های چاپ شده در مقایسه با فیلم و پلیت بزرگ تر باشد در اصطلاح چاقی ترام رخ داده است. به طور معمول برای تشخیص چاقی ترام به یک زمینه تنپلات یک دست که با یک صفحه مدرج مشخص ترکیب شده باشد، نیاز است.
ممکن است این چاقی در زمان تهیه فرم چاپی ایجاد شود. در کل، وجود چاقی ترام امری قطعی و غیرقابل اجتناب است اما این مقدار نباید از حدي مشخص بیشتر شود. افزایش چاقی ترام به عواملی مانند نوع مرکب، کیفیت مرکب، دمای سیستم مرکب دهی، سطح کاغذ، پنجه ها، نوع لاستیک، محلول رطوبت دهی و مقدار محلول بکار رفته بستگی دارد.
 

سیستم رنگ RGB

آشنایی با انواع رنگ ها و سیستم های رنگی جزو بسیار پر اهمیت می باشد لذا آموزش این مسائل به عنوان یک خدمت آموزشی در دستور کار وبلاگ خدمات چاپ قرار دارد.

مدل رنگی RGB (آر جی بی)، برای ایجاد تصویر در تلویزیون و مانیتور ها به کار گرفته می شود. در این مدل ،تمام رنگ هااز ترکیب سه رنگ تشکیل می شود.این سه رنگ عبارت هستند از قرمز(Red) ، سبز (Green) و آبی (Blue) که به آن RGB اطلاق می شود. با ترکیب رنگهای فوق الذکر که به آنها ابتدایی (Primary) می گویند ،رنگهای دیگر یا ثانویه (Secondary) ایجاد می شود.

با توجه به شکل ، می فهمیم که با ترکیب red و blue ، رنگ magenta تولید می شود. از ترکیب red و green رنگ yellow پدید می آید.

از ادغام دو رنگ blue و green رنگ cyan تولید می گردد. اگر سه رنگ به هم اضافه شوند ، رنگ سفید به وجود می آید و در مقابل زمانی که هیچ رنگی نداریم ، پیکسل با رنگ سیاه پر می شود.
RGB دارای کانال های رنگ نیست .شالوده آن نور است و به جای سه رنگ قرمز ،سبز وآبی سه نور رنگی داریم . اگر بدانید که نمایشگر ها چگونه تصویر را نمایش می دهند، خواهید فهمید که غیر از این هم نمی تواند باشد. زیرا در مانیتور ، تغییر ولتاژ ارسالی به پیکسل ها ، باعث ایجاد نور رنگی می شود . این نور ها که با هم تر کیب می شوند در نهایت رنگ پیکسل را می سازند.زمانی که به تابش یک نور نیاز نداریم مانند این است که ، جلوی آن نور یک تلق مشکی قرار دهیم تا از تابش آن نور جلو گیری کنیم و اصطلاحا آن را ببندیم.
در واقع مفهوم وجود رنگ با حضور نور معنی پیدا می کند. رنگها بطور کلی، به معنی برگشت نور از یک شئ یا یک منبع نوری هستند.( مانند تجزیه نور مرئی به رنگ در منشور)
این سیستم رنگ که به عنوان متداول ترین سیستم رنگ شناخته شده است ، سیستم رنگی وابسته به وسیله بوده و در وسایل گوناگون به صورت های مختلفی ظاهر می شود.

 

اشکال لاغری ترام (Decrease in tone value) در چاپ افست

لاغری ترام را با کمک وبسایت خدمات چاپ حل کنید.
در ادامه به بررسی یکی از مشکلات که بروز آن در چاپ افست رخ می دهد را بررسی می کنیم امیدواریم  بتوانیم به نحوی صحیح در اینباره  مطلب بنویسیم.

زمانی که ترام های چاپ شده در مقایسه با فیلم و پلیت کوچک تر به نظر می رسد در اصطلاح چاپ، لاغری ترام رخ دادهاست. ممکن است این مشکل مربوط به مرحله قبل از چاپ (لیتوگرافی) باشد. علاوه بر این، پارامترهای مختلفی برای ساییدگی پلیت وجود دارد:

-خراش و پارگی معمولی در پلیت
-کوتینگ کنده شده و یا پودر جمع شده بر روی سیلندر لاستیک
-استفاده از شوینده های نامناسب برای پلیت (دارای مواد ساینده پلیت)
-PH خیلی پایین محلول رطوبت دهی که ممکن است باعث کند شدن لبه ترام ها شود
-یکی از محتویات الکل، که لایه جذب کننده مرکب در پلیت را در خود حل کند
-محلول های شوینده ای که با سرعت بالایی تبخیر می شوند ممکن است باعث خرابی پلیت چاپ شوند

رفع اشکال:

آموزش تمیز کردن درام پرینتر - فارسی

برای اولین بار از وبسایت خدمات چاپ ارائه می گردد

چگونه می توانم درام واحد را پاک می کنم؟
توضیحات:

یکی از مهمترین روش های حل مشکلات کیفیت چاپ، تمیز کردن درام دستگاه به شرح زیر است:

در ابتدا دقت داشته باشید که درام پرینتر و اجزای آن بخش های کلیدی حساس و مهم پرینتر می باشند و همچنین گرانترین بخش هر چاپگر نیز همین قسمت میباشد لذا بهتر است کار تمیز کردن را به یک متخصص مجرب و مورد اعتماد واگذار نمایید.

احتیاط 

آیا استفاده از مواد قابل اشتعال از هر نوع اسپری، و یا یک حلال آلی، / مایع که حاوی الکل یا آمونیاک برای تمیز کردن داخل و یا خارج از دستگاه است. انجام این کار ممکن است به آتش سوزی یا شوک الکتریکی می شود.

1- سوئیچ پاور دستگاه چاپگر را خاموش کنید. سیم برق را بکشید . خط تلفن برای اولین بار (برای کاربران MFC)، تمام کابل را قطع، و سپس کابل برق را از پریز برق AC جدا نمایید.

2- درب جلو دکمهگسترش را فشار دهید و سپس باز کردن قاب جلوی پرینتر است.

3- کشیدن دسته سبز واحد درام. کشوی درام پرینتر و سپس آن را بیرون بکشد تا آن را تا ثابت کنید.

4- رها کردن اهرم خاکستری  قفل (1) است که در سمت چپ دستگاه است. بلند  واحد درام و درام پرینتر به طور کامل  از دستگاه خارج گردد با استفاده از کشیدن دسته سبز در واحد درام .

احتیاط

    ما توصیه می کنیم که درام را در جایی مسطح و تمیز و بر روی کاغذ قرار دهید

    ما توصیه می کنیم که کارتریج را در جایی مسطح و تمیز و بر روی کاغذ قرار دهید تا پراکندگی تونر مجب آلودگی محیط نگردد

   در صورت پخش شدن تونر از آب سرد برای شستشو استفاده کنید

برای حمل درام صرفا دستگیره آن را نگه دارید

    برای جلوگیری از مشکلات کیفیت چاپ، هرگز قسمت های سایه دار نشان داده شده در تصاویر را لمس نکنید.

    دسته کارتریج تونر را نگه دارید و آن را از واحد جدا کنید و برای بقیه هم همین کارار تکرار کنید

احتیاط

برای جلوگیری از آسیب به دستگاه از الکتریسیته ساکن، الکترود نشان داده شده در تصویر را لمس نکنید

    تبدیل واحد درام را با نگه داشتن دستگیره های سبز. اطمینان حاصل کنید که درام که چرخ دنده های واحد (1) در سمت چپ و دنده واحد درام "1" دورترین دور از شما قرار گرفته است. این اعداد را می توان بر روی چرخ دنده درام واحد مشاهده کرد.

با مشاهده یک برگه نمونه چاپ درامی را که به تمیز کردن نیاز دارد پیدا کنید

    با چرخاندن  دنده درام واحد به سمت خود  سطح درام را بالا بیاورید (1).

سپس سطح درام را با یک سوآپ تمیز پاک نمایید

احتیاط

    درام (drum) به لمس حساس است بنابراین آن را با انگشتان دست خود لمس نکنید.
    سطح درام (drum) به تماس با یک شیء نوک تیز تمیز نیست.
هرگز آن را نشویید

درام ها با دست به سمت خود بچرخانید مطابق شکل بر روی هر درام در ناحیه دنده یک شماره درج شده دقت نمایید که هر درام در جای جود باشد

مشکل کثیف شدن جوهر و مرکب چاپ

چرك شدن(Darkening)
زمانی اتفاق می افتد که مرکب های تیره تر بعد از اينكه به كاغذ منتقل شدند در برج بعد از كاغذ به لاستیک، از لاستيك به پلیت و از پليت به سیستم مرکب دهی انتقال داده شده و رنگ های روشن را کثیف کنند.

باید در حین چاپ خیس روی خیس، میزان چسبناكي مرکب ها متناسب باشد، با این حال گاهی پیش می آید که مرکب واحدهای اولیه باعث کثیف شدن مرکب روشن تر (عمدتاً مرکب زرد) در واحدهای بعدی می شوند.

رفع کثیف شدن جوهر و مرکب چاپ:

مشکل ایجاد خط های افقی پس از چاپ

نوارهای افقي (Horizontal Stripes)
این مشکل که در تمام تکنولوژِی های چاپ احتمال بروز آن وجود دارد، شامل ظاهر شدن نوارهای افقی روشن و تیره در مناطق تصویر، در راستای چاپ می باشد. و مشکلی شایع در خدمات چاپ است دلایل زیادی برای این اشکال وجود دارد. تنظیمات نادرست و اشتباهات مربوط به مرحله قبل از چاپ؛ وجود آلودگی های ناشی از انباشته شدن پودر خشک کنی و یا کوتینگ کاغذ، پلیت و یا لاستیک صدمه دیده و کیفیت پایین مرکب از جمله دلايل بروز اين مشكل است.
وجود اشکالاتی در خود ماشین چاپ هم می تواند این خطوط را ایجاد کند، به طور مثال تنظیم نبودن سیستم مرکب دهی و رطوبت دهی و یا فشار زیاد مابین نوردها. گاهی وجود نوارهای رنگی مربوط به حرکات جانبی اضافی نوردهای روی پلیت است.

رفع مشکل ایجاد نوار های افقی پس از چاپ:

مشکل لکه دار شدن چاپ

لکه آوردن چاپ (Mottling)
در تمام دستگاه ها و روش های چاپ از پرینت خانگی تا افست این مشکل بروز می کند. دلیل اصلی ایجاد اشکال لکه آوردن (ابری شدن) یکدست نبودن سطح کاغذ و جذب غير یکنواخت مرکب است. در ماشين هاي ورقی 4 رنگ، تصاوير ايجاد شده در يك واحد چاپي در واحد بعد دوباره شقه شده و به لاستيك منتقل مي شوند و در نهایت موجب انتقال غير یکنواخت مرکب به سطح چاپ و ابری شدن آن می گردد. بروز این عارضه در چاپ افست صورت های گوناگونی دارد. اگر علت قطعی لکه آوردن کاغذ باشد، شکل ظاهری لکه ها شبیه ساختار کاغذ خواهد بود. این مورد را می توان زیر نور UV بررسی نمود. برای اطمینان، ویژگی های جذبی مرکب هم باید آزمایش شده باشند.

رفع اشکال لکه دار شدن چاپ:

مشکل سایه دار شدن چاپ

سایه آوردن چاپ (Ghosting)
زماني كه علاوه بر مناطق منظور شده چاپي (مناطق تصويري) در فرم ها ـ چه پوزتيو و چه نگاتيوـ يك كپي ديگر از آنها روي كار وجود داشته باشد، در اصطلاح كار سايه انداخته است.

این سایه ها به دلیل عبور مجدد نورد مرکب بر روی پلیت و یا کم و زیاد شدن مرکب به وجود می آیند. در صورت تنظیم نبودن نوردهای مرکب و یا ضعیف بودن پیگمنت های مرکب امکان سایه اندازی بیشتر می شود. بالانس درست آب و مرکب از سایه اندازی جلوگیری می کند زیرا افزایش آب تأثیرات منفی بر روي محصول چاپی دارد.

رفع اشکال سایه دار شدن چاپ:

مشکل پرز کن شدن کاغذ در حین چاپ

پرزكن شدن (Pikcking)
پرز كن شدن زماني رخ مي دهد كه الياف كاغذ از سطح آن كنده شود يا آنكه ورق چاپي در حين فرايند چاپ پاره شود. اين عارضه مي تواند باعث خرابي لاستيك شود. در اين حالت لازم است بارها لاستيك را بشوييد كه كيفيت چاپي پايين مي آيد. زماني كه سطح چاپي حالت ارتجاعي نداشته باشد مشكل پرز كن شدن به وجود ميآيد.
به نظر میرسد که میزان نیروی چسبندگی مرکب بیشتر از نیروی چسبندگی مابین فیبرهای کاغذ و یا پیگمنت های کوتینگ است. چسبندگی کم و یا قدرت نگهدارندگی ضعیف مواد بکار رفته در کوتینگ می تواند از عوامل زدگی باشد.

رفع اشکال مشکل پرزکن شدن کاغذ چاپ :

مشکل چروک شدن کاغذ چاپ

چروک شدن (Crease Formation)
چروك شدن كاغذها زماني رخ مي دهد كه كاغذها يا درست هوادهی نشده باشند و یا درست بر روی پالت قرار نگرفته باشند. علاوه بر اینها در كاغذهايي که لبه آنها موج دار، وسط آنها برآمده و یا دارای الکتریسیته ساکن هستند هم این حالت رخ میدهد. تنظیمات نادرست واحد تغذیه کاغذ، حمل و نقل غیرصحیح کاغذ و انبارداري در شرايط غیر استاندارد نیز می تواند موجب بروز اين حالت گردد. به دلیل حساس بودن کاغذ نسبت به نوسانات رطوبت باید در ثابت نگه داشتن دما و رطوبت هنگام انبارداري، دقت شود. کاغذ را درشرایط مناسب؛ رطوبت نسبی 50 تا 55 درصد و دمای مابین 20 تا 22 درجه سانتي گراد نگهداری کنید.
از دیگر دلایل چروک شدن تنظيم نادرست سنجاق ها و تعداد آنها، كشش زياد نشان، فشار زياد تسمه ها و درست نبودن فشار هواي فوت و مك است. عملکرد ضعیف پنجه ها یا کثیف بودن آنها و فشار زیاد و نادرست مابین لاستیک و سیلندر چاپ از ديگر عوامل چروكي و لغزش كاغذ هستند.

بر طرف کردن و رفع مشکل چروک شدن کاغذ چاپ:

مشکل چسبیدن ورق های کاغذ به یکدیگر

بارالکتریکی ساکن روی کاغذ (Electrostatic Charge Paper)

يكي از مشكلاتي كه اپراتورهاي چاپخانه ها با آن آشنا هستند، چسبيدن صفحات كاغذ به يكديگر است. دليل اين مسئله ايجاد بار الكتريسيته ساكن در سطح كاغذ ها می باشد. با بروز اين مشكل قسمت تغذيه ماشين چاپ چند و­­رق كاغذ را به صورت همزمان از روي پالت برمي دارد كه موجب توقف آپارات مي شود.

الكتريسيته ساكن نتيجه اضافه شدن الكترون (بار منفي) يا كم شدن الكترون (بار مثبت) در سطح كاغذ است. این اتفاق بیشتر در زمانی که کاغذ به دلیل رطوبت کم هوا، بیش از اندازه خشک شده باشد رخ می دهد.

رفع مشکل چسبیدن ورق های کاغذ به یکدیگر:

• میزان رطوبت کاغذ باید بین  45 تا 55 درصد باشد.
• میزان رطوبت نسبی محیط باید بین 50 تا 55 درصد باشد.

نکته:  در فصل های سرد سال در اتاق هایی که با وسایل حرارتی گرم می شوند رطوبت به طرز چشم گیری کاهش می یابد.
 

مراحل كار با دستگاه چاپ افست:

ارائه خدمات چاپ افست برای یک چاپخانه یک اصل می باشد، اما دستگاه های چاپ افست ضمن اینکه بسیار بزرگ و گران هستند روش استفاده ی بسیار تخصصی دارند و بجز افراد مجرب و متخصصی نمی توان آن ها را به فردی سپرد لذا سایت خدمات چاپ بصورت تخصصی به آموزش این تکنولوژی چاپ خواهد پرداخت متن زیر یکی از آن موارد خواهد بود.

طراحي نخستين مرحله شروع به كار در هر پروژه چاپي است و بعد از آن نوبت به كامپيوتر و اجرا در آن مي رسد. بعد از اين مرحله كار بر روي CD به ليتوگرافي سپرده مي شود.

در اين مرحله توسط دستگاه ايميج ستر Image Setter از كار خروجي گرفته مي شود. در كار هاي چهار رنگ چهار فيلم كه نشان دهنده رنگهاي سايان (آبي) C ماژنتا (قرمز) M زرد Y مشكي K مي باشد به دست مي آيد (CMYK) . { دستگاه ايمج ستر شبيه به چاپگر است با اين تفاوت تغذيه آن به جاي كاغذ فيلم است.}

فيلم هاي هر رنگ به صورت مجزا در دستگاهي به نام قيد كپي قرار مي گيرد و پس از عمل نوردهي نقش فيلم بر روي زينك مي افتد به دنبال آن ظهور زينك انجام مي شود بدين ترتيب چهار زينك از هر رنگ تهيه مي شود. در سيستم هاي پيشرفته تر كپي زينك حذف شده است و با به كار گيري دستگاهي به نام پليت ستر Plate Setter از فايل طرح مورد نظر مستقيما زينك يا پليت تهيه مي شود.

گاهي اوقات زينك ها را به زينك سوزاني مي فرستند تا با سوزاندن زينك ها تيراژ آن بالا رود. زينك ها به طور معمول تا تيراژ 50000 عدد را به خوبي چاپ مي كنند. بنابراين زينك ها از ليتو گرافي به چاپ خانه فرستاده مي شوند. در اين مرحله زينك هر رنگ به برج مربوط به آن رنگ در ماشين چاپ وصل مي شود و در هر برج مركب مورد نظر ريخته مي شود. كاغذ از يك طرف وارد ماشين چاپ شده و پس از عبور از هر برج نقشهاي مربوط به رنگ آن برج را با همان رنگ به خود مي گيرد.

ماشين چاپ به طور كلي از غلطكهاي متعدد تشكيل شده است كه مركب را يكنواخت كرده و نهايتا به زينك مي رساند. زينك ابتدا به وسيله غلطكي مرطوب مي شود و در واقع قسمتهايي كه نقش ندارند مرطوب شده و قسمتهاي نقش دار رطوبت نمي گيرد. مركب توسط غلطك ديگري بر روي زينك ماليده مي شود و چون مركب چرب است روي قسمتهاي مرطوب كه نقش ندارد نمي نشيند. به دنبال آن نقش از روي زينك به روي لاستيك چاپ مي افتد و بعد از آن به كاغذ منتقل مي شود.
 

مواد قابل چاپ با افست :
* افست آب الكل : كاغذ ، مقوا ، كاغذ پشت چسبدار
* افست خشك : كاغذ ، مقوا ، CD ، فلز به شكل ورق
* افست رول : كاغذ و مقواي رول

معرفی تکنسین افست

ماشین چی افست رتاسیون کسی است که علاوه بر مهارت چاپ افست ورقی بتواند از عهده کار با ماشینهای افست رتاسیون برآید.
 

برخی از وظایف متصدی افست

چاپ افست

سال هاست که برترین خدمات چاپ تکنولوژی چاپ افست می باشد، گرچه دستگاه ارائه دهنده این نوع چاپ بسیار گران است اما هزینه مرکب جوهر در آن کم می باشد البته نکته ای که باید مورد توجه قرار داد این است که در چاپ افست اقلام چاپ در ابتدا می بایست مورد لیتوگرافی قرار بگیرند که این هزینه برای چاپ در تیراژ های کم صرفه اقتصادی ندارد.

سيستم هاي مختلفي براي چاپ وجود دارند از انواع چاپ دستي گرفته تا چاپ هاي سيلك و فلكس و تامپو و.. و چاپ هاي ماشيني مثل سيستم هاي مسطح ( ماشين ملخي و يا افست مسطح ) و چاپ افست و اين اواخر چاپ ديجيتال. آنچه كه امروزه بيشتر با آن سرو كار داريم چاپ افست و ديجيتال است و اغلب خدمات چاپ توسط این دو تکنولوژی ارائه می شود. كه اكنون موضوع بحث ما چاپ افست است.

افست چه نوع چاپی است

چاپ افست نوعی از چاپ می باشد که نوشته و عکس را بر سطح لاستیکی یک استوانه (سیلندر) گردان برمی گرداند و سپس آن را با فشار استوانه دیگر روی کاغذ چاپ می‌کنند. ماشین معمولی چاپ افست دارای سه استوانه‌است .

در چاپ افستدر ابتدا کار چیزی را که باید چاپ شود بر روی صفحه‌ای فلزی به نام زینک منتقل می‌کنند، سپس این صفحه را با مواد شیمیایی چنان حساس می‌کنند که فقط نوشته‌ها و تصاویر آن، مرکب چاپ را به خود می‌گیرد. زینک را به دور نخستین استوانه می‌پیچند؛ طرح آن بر اثر فشار روی پوشش لاستیکی استوانه دوم برمی گردد. کاغذ سفید که متوالیا به دور استوانه سوم می‌پیچد مطالب را از روی پوشش لاستیکی استوانه دوم می‌گیرد. سرعت کار ماشین‌های چاپ افست بیش از چاپ مسطح (حروفی) می‌باشد.

از بزرگترین تولیدکنندگان ماشینهای چاپ افست درجهان کمپانی هایدلبرگ آلمان است .

نكته ايي كه بايد قبل از هر چيز به آن اشاره كنيم اين است كه براي چاپ افست حتما بايد از سيستم رنگ cmyk استفاده شود. (نكته ايي كه همه به آن آگاهي دارند لزوم كاليبره بودن مانيتور و مديريت رنگ است)چاپ افست مبتني بر چاپ چهار رنگ است اما مي توانيم كارهايي با يك رنگ،را تا 10 رنگ مختلف چاپ كنيم.(يك رنگ به صورت نزولي از كم تا زياد) كه البته چاپ بيشتر از 4 رنگ تخصص و اطلاعات خاص خودش را مي طلبد. ماشينهاي چاپ افست يا تك رنگ هستند يا دو رنگ و يا چهار رنگ و البته دستگاههايي وجود دارند كه چاپ بيشتر از چهاررنگ را انجام ميدهند.(همان چهار رنگ ولي پشت و روي كاغذ و ورني كه از بعضي لحاظ براي زيبايي كار است تا كيفيت يا .... در ماشينهاي چاپ افست براي هر رنگ يك ستون چاپ وجود دارد كه متشكل از سيلندر بستن زينك و غلطك هاي رنگ است.(اين فقط در بعضي از دستگاها دلالت ميكند (رولند كه ساخت امريكا است دو رنگ بر روي يك برج روي هم سوار هستتند))در دستگاههاي تك رنگ هر رنگ بطور مجزا چاپ مي شود . مثلا يك كار چهاررنگ بايد چهار بار از ماشين عبور كند و هر بار رنگها تنظيم شوند . و به همين دليل در كارهاي چهار رنگ بهتر از است از اين نوع ماشينها استفاده نشود چون تجربه اينگونه ثابت كرده است كه در صورت چاپ چهاررنگ با دستگاه تك رنگ نتيجه به هيچ وجه قابل قبول نخواهد بود.(البته با يك اتا كار ماهر اين كا رو هم ميشه انجام داد.)

ابعاد ماشين هاي چاپ افست

ماشین هاي چاپ افست از ابعاد 25×35 تا 100×140 وجود دارند و به علت وجود دستگاههاي با ابعاد مختلف بايد دقيقا محاسبه شود كه كار چاپي ما با كدام يك از اين دستگاهها به صرفه تر است چون در تيراژ هاي بالا استفاده از دستگاه مناسب از نظر اقتصادي تفاوت زيادي در كل هزينه ها ايجاد مي كند.

مثلا كاري با ابعاد 25×35 و تيراژ 10000 را ميتوانيم هم با دستگاه 50 ×70 و دو دور چاپ كنيم و هم با دستگاه 100×70 و يك دور . كه چاپ با 100×70 به صرفه تر است. البته بايد هزينه فيلم و زينك را هم در نظر گرفت. و ممكن است در كارهاي با تيراژ متوسط با احتساب هزينه فيلم و زينك تفاوتي در استفاده از دستگاههاي مختلف از نظر هزينه ايجاد نشود.

- اما در مورد ابعاد ماشين هاي چاپ و هزينه متوسط چاپ با هر كدام.كوچك ترين دستگاه چاپ كه قديمي تر هم هست و در ضمن فقط نوع تك رنگ آن وجود دارد.ماشن نيم ورقي (35×25) است . كه معمولا براي كارهاي با ابعاد كوچك و نهايت دورنگ مثل سربرگ و تراكت قابل استفاده است. در اين ماشين از كاغذ a4 هم مي توانيم استفاده كنيم.(البته از اين سايز كوچك تر هم وجود دارد كه افست محسوب نمي شوند)

بعد از آن ماشين يك ورقي است كه ابعاد 35×50 را چاپ مي كند و به آن gto مي گويند . دستگاههاي نسبتا قديمي تر و اغلب تك رنگ هستند.اما دستگاههاي gto چهاررنگ هم وجود دارند كه بسيار دقيق هستند و كيفيت چاپ خوبي دارند.(البته اين دستگاه آپديت ميشود يعني مدل هايي مانند 2004 يا بالاتر هم وجود دارد كه از اون حالت سنتي هم در آمده است.)

دستگاه بعدي دوورقي كه ابعاد 50×70 را چاپ مي كند و پر كاربرد ترين دستگاه چاپ افست است.

بعد از آن ماشين چهارونيم ورقي است كه ابعاد 70×100 را چاپ مي كند و معمولا كارهاري تيراژ بالا يا بزرگ را با اين دستگاهها چاپ مي كنند .

در نهايت دستگاه هاي هم هستد كه چاپ 140×100 را انجام ميدهند كه معمولا براي چاپ هاي خاص مثل نقشه و يا كارهايي با تيراژ خيلي زياد با اين ماشن چاپ مي شوند و در ايران فقط چند چاپخانه اين ماشين را دارند.اين دستگاههايي كه اشاره شد دستگاههاي معمولي چاپ هستند. و به ماشينهاي مخصوص چاپ روزنامه كه بسيار بزرگ و گران هستند اشاره نكرديم . توضيح اينكه دستگاه هاي چاپ روزنامه اگرچه از نظر كليات با ماشنهاي چاپ تفاوتي ندارند اما امكاناتي دارند كه بسيار اختصاصي و منحصر به فرد هست مثل تغذيه از رول (توپي به دور لوله)يه جاي شيت(تك برگي هر شيت 1برگ ميباشد) و انجام مراحل صحافي بر روي خود ماشين مي باشد. ضمن اينكه سرعت بالايي هم دارند طوري كه مثلا ماشين موجود در چاپخانه افست كه چندين روزنامه را چاپ مي كند (مثل همشهري. ايران. شرق و جوان ) كه در مجموع با محاسبه تعداد صفحلات تيراژ چند ميليوني دارند . در كمتر از يك شبانه روز اين تيراژ را چاپ مي كند.(همشهري در حال حاضر چاپخانه بصورت اختصاصي دارا ميباشد. )معمولا چاپ با دستگاههاي چار رنگ كيفيت بهتري دارند و رنگ ها بسيار نزديك به رنگهاي مد نظر ما در مي آيند و اكثر طراحان علاقه به چاپ با ماشين چهاررنگ دارند .

وقتي يك كار چهاررنگ به ليتوگرافي ميدهيم

آشنایی با چاپ لترست

لترست چاپ برجسته‌ای است که در آن تصویر و متن‌ از روی فرم برجسته به صورت غیر مستقیم روی سطح چاپی انتقال پیدا می‌کند و چاپ توسط پلیت واسطه انجام می‌گیرد.

برای اینکه این روش‌ چاپی با چاپ افست معمولی اشتباه نشود به آن لترست می‌گویند.

آشنایی با چاپ فلکسو

فلكسوگرافي روش چاپي است با يك لوح چاپ برجسته (كليشه) و منعطف. اين لوح به سيلندر لوح دستگاه چاپ فلكسوگرافي چسبانده مي‌شود. روش فلكسو در واقع نوع امروزي چاپ لترپرس ( چاپ با استفاده از حرف و تصاوير برجسته فلزي است). البته چاپ فلكسو همه كاره تر از روش لترپرس است چرا كه با استفاده از آن مي‌توان تقريبا انواع سطوح همچون پلاستيك، فويل، سلفون و كاغذ را چاپ كرد. اين روش بطور وسيعي جهت چاپ سطوح به كار رفته در بسته بندي مواد غذايي به كار مي‌رود. همچنين از آن مي‌توان براي چاپ سطح وسيعي با يك رنگ يكنواخت و يكدست استفاده كرد.

كاربردها :
روش فلكسو از روشي‌هاي چاپي است كه همواره گسترش و پيشرفت بسيار سريعي را بر خود ديده‌اند. البته نبايد تصور كرد كه اين روش تنها براي چاپ محصولاتي خاص كاربرد دارد. در واقع قابليت اين روش براي چاپ انواع مختلفي از سطوح چاپي باعث شده تا گستره وسيعي از محصولات با اين روش قابل چاپ باشند. بسته‌بندي مواد غذايي همانطور كه اشاره شد يكي از مهمترين ميادين كاربرد اين روش چاپي است. چاپ بر روي كيسه‌هاي پلاستيكي لفاف‌هاي بسته‌بندي، كاغذ ديواري، مجلات، ضمايم روزنامه‌ها، كتب و فرم‌هاي اداري از ديگر كاربردهاي رايج اين روش چاپي‌اند.

فرآيند چاپ :
كليشه برجسته‌ و منعطفي كه به عنوان لوح چاپ در اين روش استفاده مي‌شود از لاستيك قالب‌گيري شده يا مواد فتوپليمري كه نواحي تصويري در آنها بالاتر از نواحي غير چاپي است ساخته شده است. روش‌هاي آنالوگ يا ديجيتال هر دو مي‌توانند براي ساخت اين كليشه‌ها به كار گرفته شوند.
فلكسوگرافي روش چاپي مستقيم است به اين معني كه به هنگام چاپ كليشه آغشته به مركب در تماس مستقيم با سطح چاپ شونده تصوير را بر روي آن منتقل مي‌كند. در اين حال نوردي موسوم به نورد «آنيلوكسي» مركب را از منبع مركب به كليشه مي‌رساند و كليشه آن را بر سطح چاپ شونده انتقال مي‌دهد. بر روي نورد آنيلوكسي حفره‌هاي وجود دارند كه مقادير مشخصي از مركب را با خود بر روي كليشه حمل كرده و منتقل مي‌كنند. بر اين اساس تعداد حفره‌هاي موجود ( در واحد طول ) بر روي نورد آنيلوكسي بسته به نوع كار چاپي و كيفيت مورد نظر متغير خواهد بود.

در اين ميان اصطلاح آنيلوكس نامي بود كه تا تقريبا 60 سال پيش روش فلكسوگرافي به آن موسوم بود. اصطلاح

آشنایی کامل چاپ برجسته (لترپرس)

لترپرس يكي از انواع روشهاي چاپ هست. همنطوري كه اطلاع دارید ما روش هاي مختلف چاپي داريم كه تقسيم بندي  براي آن ها از ابعاد مختلف وجود دارد . يكي روشهاي تقسيم بندي روش هاي چاپ روشي هست كه در آن ما لوح چاپي رو مبناي تقسيم قرار مي دهيم .

منظور ما از لوح چاپي هر سطحي هست كه ما با استفاده از روش هاي خاص تصاوير و حروف مورد نظر را براي چاپ بايد ابتدا بر روي اون منتقل كنيم تا در مراحل بعدي با آغشته شدن اون به مركب يا هر روش ماده ديگه اي غير از مركب بشه تصاوير رو از روي اون بر روي سطح چاپ شونده اي مثل كاغذ يا ... منتقل كرد.

لوح چاپ به عنوان يك سطح مي تواند انواع و اشكال مختلفي داشته باشه اما وقتي صحبت از چاپ هست شكلي كه تصاوير ما بر روي اون نقش بسته اهميت پيدا مي كنه و مبناي ما براي تقسيم بندي روش هاي چاپ مي شود:

1. روش برجسته

2. روش گود

3 . روش غربالي (يا اسكرين

4. روش مسطح ( يا ليتوگرافي)

اينها در واقع 4 روش ايجاد تصاوير بر روي لوحها و به تبع اون 4 روش براي چاپ تصاوير هستن (‌ البته نه همه روشها بلكه روش هاي اصلي) اما در مورد لترپرس روش لتر پرس يك روش چاپ برجسته هست كه در اون تصاوير پس از برخورد مركب با سطح برجسته لوح از روي اون بر روي مثلا كاغذ منتقل مي شن. روش لترپرس يكي از روشهاي اوليه و اساسي چاپ بوده روشي كه گوتنبرگ پدر صنعت چاپ اونرو به عنوان يكي از اصلي ترين روش هاي چاپ ابداع و مطرح كرد. اما اصطلاح لترپرس در آن ديده اوليه كه ما بهش داريم شايد اشاره به برجسته بودنه اين روش نداشته باشد چون معني اون « چاپ حروف » هست. دليله اين نامگذاري بيشتر تاريخي هست و به طور خلاصه علتش اين هست كه روش لترپرس يكي از روشهايي بوده كه ابتد از اون براي چاپ حروف چاپي استفاده مي كردن و در اون مقطع روشي كه براي چاپ تصاوير به كار مي رفته عموما جدايه از روش چاپ حروف بوده. پس اساسا از لترپرس براي چاپ حروف استفاده مي شده است. قديمي ترين روش كار هم براي آماده كردن لوح چاپ استفاده از روش حروف چيني حروف چاپي سربي در كنار هم و استفاده از آن براي چاپ بوده است. كه به مرور بظهور انقلاب صنعتي ، اختراع عكاسي و روش هاي نوين جاي خودش رو به روش هاي ديگه حروف چيني داد. اين يك توضيح مختصري از روش لترپرس بود. اما اجازه بده ببينيم كه اين روش و كاربرد اون امروزه چه طوري هست:بايد گفت كه روش لترپرس و استفاده از اون امروز با به وجود اومدن روش هايي مثل چاپ افست و ديگر روش هاي چاپي از اون حالت يك روش عمومي و خيلي رايجش بيرون اومده. پس مي شه گفت حروف چيني سربي هم به اون معناي عامش ديگه منسوخ شده. اون چيزي كه در ايران و از روش لترپرس باقي مونده يك روش اختصاصي براي انجام دادن يك سري كارهاي خاص هست. عمده دستگاه هايي كه از اين روش هنوز ه مي شه اسم اونرو شنيد و ازش استفاده كرد دستگاه ملخي هست كه به خاطره شكل كاره اين دستگاه و شباهت ظاهر اون به پاي ملخ در ايران به اين اسم معروف شده.( البته يك نوع دستگاه ديگه هم براي اين روش وجود داره كه به اون دستگاه مسطح مي گن) اما كارهايي كه مي شه امروزه با لترپرس انجام داد بيشتر به سمت قالب زني متمايل هست. در اين حالت از روش لتر پرس براي انواع كارهاي پرفراژ زني و ايجاد خط تا و يا قالب زني و برجسته كاري استفاده مي شه كه همگي در اندازه عموما محدود و مشخص دستگاه به عنوان يك روش تكميلي بعد از چاپ به كار مي رن. شما با استفاده از روش لترپرس مي توني براي كارهايي كه احتياج به خط تا دارن يا احتياج هست كه يه حالت برجسته كاري روي اونها ايجاد بشه با استفاده از كليشه هايي كه ساخته مي شه يا فرمي كه باستفاده از ابزار حروف چيني سربي در چاپخانه ساخته مي شه استفاده كني. همينطور مي توني از اون به عنوان يك دستگاه دايكات و قالب زني ( خصوصا از نوع مسطح اين دستگاه ) براي ساخت مثلا جعبه يا كلا قالب زني استفاده كني. يكي ديگر از استفاده هاي اين دستگاه كاربرد اون در شماره زني سريال بر روي ورقهاي چاپي هست كه با اضافه كردن يك قطعه خاص به دستگاه امكان پذيره. البته همونطور كه گفتم ديگه كمتر براي چاپ به اون عنوان استفاده از مركب از اين دستگاه استفاده مي شه ولي هنوز هم ميشه جاهايي رو پيدا كرد كه با استفاده از اين روش كارت تبريك و دعوت چاپ مي كنن. اما به هر حال استفاده از اين روش و تحت نام لترپرس بستگي به كاربرد خاصي داره كه شما بايد در نظرش بگيري و مي شه ابتكارات جالبي هم با توجه به خصوصيت اين روش براي اون در نظر گرفت

تاریخچه خدمات و صنعت چاپ در ایران

رافائل دومان در خاطرات خود می نویسد: «به خاطر نبودن صنعت چاپ، کتاب در اینجا (ایران) خیلی گران است. قیمت کتاب بر حسب سطور کتاب تعیین می شود. محتوای کتاب در تعیین قیمت آن هیچ تاثیری ندارد. یک کتاب با هزار سطر به قیمت دو عباسی فروخته می شود. اگر با خط خوش نوشته شود، تا ۵ عباسی قیمت دارد».
در هر صورت ورود واژه چاپ به زبان فارسی را به اواخر قرن هفتم هجری و به زمان سلطنت گیخاتوخان پسر اباقاخان مغول نسبت می دهند و آن پول کاغذی بوده که به آن چاو یا کااو (Cao) می گفتند. برخی هم برآنند که واژه چاپ، همان چهاپ یا چهاپه که در زبان هندی به مفهوم مهری بوده که بر روی پارچه می زدند و آن را منقوش می ساختند، بوده است.

در سال 1639سه‌ کتاب‌ به‌ زبان‌ و خط‌ فارسی‌ از سوی‌ هیئت‌های‌ تبلیغی‌ مسیحی‌ و در باب‌ تبلیغ‌ مسیحیت‌ در لیدن‌ هلند به‌ چاپ‌ رسیده‌ و چاپخانه‌ای‌ که‌ این‌ کتاب‌ها در آن‌ چاپ‌ شده‌، ظاهراً نخستین‌ چاپخانه فارسی‌ در جهان‌ است.

بر اساس‌ مدارک‌ موجود، نخستین‌ کتابی‌ که‌ در خود ایران‌ چاپ‌ شده‌، زبور داوود یا ساغموس‌ است‌ که‌ در 1638 به‌ زبان‌ و خط‌ ارمنی‌ در 572 صفحه‌ در جلفای‌ اصفهان‌ و به‌ دست‌ کشیشان‌ ارمنی‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است.

اولین چاپخانه در ایران در شهر تبریز تأسیس شد.عباس میرزا نایب السلطنه میرزا زین العابدین تبریزی را مامور فراگیری فن چاپ و به راه انداختن نخستین چاپخانه در تبریز کرد. میرزا زین العابدین تبریزی به سال ۱۲۳۳ هجری قمری اسباب و آلات چاپ حروفی را به تبریز آورده و تحت حمایت عباس میرزا نایب السلطنه که در آن زمان حکمران آذربایجان بود مطبعه کوچکی برقرار نمود و کتاب مزبور میرزا ابواقاسم فراهانی بود که حاوی قصه‌هایی از جنگ میان دولت ایران و روسیه که در مورخ ۱۲۲۸ هجری قمری (برابر با ۱۸۱۳ میلادی ) با عهدنامه گلستان به پایان رسیده بود.

دکتر فهیمه باب الحوائج در کتاب «آشنایی با مبانی چاپ و نشر» خود می‌نویسد : "عباس میرزا ولیعهد فتحعلیشاه چند تن از ایرانیان را به اروپا گسیل کرد تا صنعت چاپ را بیاموزند. سپس دستور داد که از روسیه ماشین چاپ وارد کنند . در سال ۱۸۱۶ میلادی هنرمند آذربایجانی میرزا زین العابدین تبریزی یکی از همین ماشین‌ها رابه کار گرفت . دومین مطبعه که به ایران وارد شد مطبعه سنگی است که آن نیز در تبریز دایر شده‌است . جای تعجب است که مطبعه نخستین پس از کار کردن دیگر معمول نشد و مطبعه سنگی جای آن را گرفت.

شاید علت جایگزینی مطبعه سنگی به وجای مطبعه سربی این باشد که افرادی مطبعه سربی و حروف آن را با نظر بدبینی نگاه می‌کردند و علامت کفر می‌دانستندویا چون حروف ما فارسی بود با حروف سربی در آن زمان نمی‌توانستیم تنوع در خطوط داشته باشیم در صورتی که در مطبعه سنگی از خوشنویسان کمک گرفته می‌شد. علی قاضی زاده در کتاب تبریز شهر اولین‌ها می‌نویسد : سخت گیری‌های کهنه پرستان باعث شده بود که به سبب گرانی طولانی و سخت بودن چاپ سنگی چاپ کتب و مطبوعات بسیار گران تمام شده و در نتیجه سال‌ها انتشار کتاب و نشریه با دشواری‌های فراوان همراه باشد.

متاسفانه این چاپخانه‌ها همیشه مورد بغض و کینه کوته اندیشان بود و در هر فرصتی که به دست می‌آوردند این مکان‌های فرهنگی را غارت می‌کردند . به گونه‌ای که کسروی می‌نویسد : مستبدین حروف سربی چاپخانه امید ترقی را ذوب کرده و به صورت گلوله در آورده و به روی این ملت بیچاره انداختند.

حسین امید در کتاب اولین‌ها می‌نویسد: در میان مطابع سنگی معروف تبریز می‌توان مطبعه سنگی علمیه ( چاپ سنگی علمیه )را نام برد که به‌وسیله حاج زین العابدین که به نام حاجی حاج آقا علمیه مشهور بود(نوه حاج میرزا زین العابدین تبریزی ) در سال ۱۲۹۰ هجری شمسی تأسیس یافته و این مطبعه در چاپ کتب مختلف خدمات مهمی انجام داده‌است .

حدود نود سال پس از تأسیس اولین چاپخانه در تبریز نوه حاج زین العابدین ( کسی که اولین چاپخانه سنگی و سربی را در ایران و تبریز دایر کرد بنام زین االعابدین مطبعه چی که پس از زیارت مکه به نام حاجی حاج آقا معروف و هنگام گرفتن شناسنامه نام علمیه را برخود انتخاب نمود. وی ماشین چاپی از اروپا خریداری کرده و از طریق کشور مصر وارد بندراستانبول در ترکیه فعلی نمود و ازاین بندر توسط چهل گاومیش به تبریز منتقل کرد . حاجی حاج آقا علمیه همرا با دستگاه‌های چاپ سنگی خود هشت تن از متخصصین صنعت چاپ را نیز از کشور آلمان برای نصب و آموزش این دستگاه‌ها به تبریز آورد.

این آلمانی‌های متخصص صنعت چاپ در منزل مسکونی حاجی حاج آقا که ماشین‌های چاپ نیز در قسمتی از این خانه ۲۲۰۰ متر مربعی دایر شده بود ساکن شدند.

دختر حاجی حاج آقا علمیه اظهار می‌دارند که : زمان حمل گاومیش‌های حامل دستگاهای چاپ از کوچه‌های تنگ و باریک محله منجم تبریز به اجبار دیوارهای تعداد زیادی از خانه‌های همسایه‌ها را فرو ریخته و خراب کردند که حاجی حاج آقا هزینه بازسازی دیوارهای فرو ریخته را نیز متحمل شدند.گفتنی است که نوه‌های حاجی حاج آقا علمیهاغلب به کار آبا و اجدادی خویش روی آورده‌اند و در صنعت چاپ ایران مشغول به فعالیت هستند .

پس از مدت ها امیرکبیر روزنامه وقایع اتفاقیه را که پس از قتل او روزنامه دولت علیه ایران و سپس به نام ایران نامیده شد، منتشر کرد.
فرمان ها و دستورات شاه و وقایع و حوادث هر هفته که غالباً مربوط به دستگاه سلطنت بود، در آن روزنامه چاپ می شد و در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه، این روزنامه به وسیله میرزاابوالحسن خان صنیع الملک نقاش باشی، مصور گردید.

ناصرالدین شاه در سفر اول خود به اروپا، هنگام بازگشت به ایران یک دستگاه چاپخانه سربی با حروف فارسی و لاتین خرید و به ایران فرستاد. این چاپخانه مدتی به علت نبودن سرپرست و حروفچین معطل ماند تا آنکه در سال ۱۲۹۲ هجری، بارون لویی دونرمان فرانسوی از ناصرالدین شاه امتیاز روزنامه لاپاتری را به زبان فرانسه گرفت و چاپخانه به وسیله او به کار افتاد. در این دوره، چاپخانه های دیگری در تبریز و بوشهر و اصفهان دائر شد و روزنامه هایی از قبیل روزنامه ملتی و روزنامه علمی و مریخ انتشار یافت. در شیراز، یک روزنامه نیمه فارسی و نیمه عربی به وسیله طبیب مخصوص ظل السطلان در حدود سال ۱۲۸۹ هجری تاسیس شد که بعداً فقط به فارسی منتشر می شد. توجه ناصرالدین شاه به امر تاریخ نویسی و ترغیب نویسندگانی چون رضاقلی خان هدایت و محمدحسن خان صنیع الدوله و لسان الملک سپهر به نوشتن کتب تاریخی، یک امر طبیعی بود زیرا او می خواست حوادث دوران سلطنت قاجاریه- خاصه وقایع دوره سلطنت خودش- را در کتاب ها ثبت و ضبط کند.

تاریخچه صنعت چاپ در جهان

همان گونه كه در این نوشته خواهیم دید، چگونگی پیدایش صنعت چاپ - با آن كه غربی ها آن را به نام خود می دانند- چندان آشكار و بدیهی نیست، اما به گفته ای باید كشور چین را مبدأ آغاز چاپ دانست. در ایران نیز ظهور خدمات و صنعت چاپ و ورود چاپخانه، به دورانی بیش از صد سال بازمی گردد.

برخی چاپ در ایران را به دوران مغول مربوط می دانند. با این حال، صنعت چاپ به شكل جدید به دوره قاجار بازمی گردد. مقاله ای كه می خوانید، نگاهی است به این موضوعات و تحول و تطور چاپ و چاپخانه در تاریخ.
قبل از اختراع چاپ، كتاب ها را با دست تكثیر می كردند. در آتن، اسكندریه و روم، عده ای از نسّاخان، شاهكارهای ادبی را استنساخ می كردند و این كار در سراسر قرون وسطی ادامه داشت. كتاب به اندازه ای گرانبها بود كه تعداد كمی از مردم توانایی تهیه آن را داشتند. در نتیجه، در عصر كاوش و پیشرفت، امكان خواندن و پژوهش محدود بود. در بیشتر دوران قرون وسطی، كاغذ پوست گوسفند و گوساله به كار می رفت. از یك قرن پیش از شارلمانی، دیگر پاپیروس مورد استفاده قرار نگرفت. مسلم است كه كاغذ برای اولین بار از جهان اسلام به اروپا راه یافت زیرا كاغذ، اولین بار در آن دسته از سرزمین های مدیترانه كه با سرزمین های اسلامی تماس مداوم داشتند دیده شده است. مسلمین، راز تولید كاغذ را از چینی ها آموخته بودند.

برای ساختن كاغذ، الیاف گیاهی را خرد و خمیر می كردند، خمیر را به صورت لایه ای نازك و یكنواخت روی صفحه ای یا پارچه ای پهن می كردند و می فشردند تا آبش گرفته شود و آنگاه الیاف را در هم می فشردند. حوالی پایان قرون وسطی- به ویژه هنگامی كه چاپ متداول گردید- كاربرد كاغذ، جایگزین كاربرد پوست و كاغذ پوست شد. منشا هنر چاپ را باید در چین جست وجو كرد، گرچه اشپیل فوگل در كتاب خود هیچ اشاره ای به نقش مشرق زمین و به طور اخص، چین در ابداع چاپ ننموده است و آن را از مهمترین ابداعات فناوری تمدن غربی می شمارد، اما بسیاری از مورخان و نویسندگان همانند هنری لوكاس، نقش چین را در چاپ نادیده نگرفته اند و بر این باورند كه این هنر از چین به اروپای غربی رسیده است. به این ترتیب، مراحل تحول چاپ در هاله ای از ابهام قرار دارد، اما براساس آنچه عبدالحسن آذرنگ در كتاب خود می نویسد: «در حدود سال ۱۰۴۰ میلادی، كیمیاگری چینی به نام «پی شنگ» از گل و نوعی چسب مخصوص، تركیبی به وجود آورد و با آن حروفی متحرك ساخت و سپس این حروف را پخته و سفت كرد. پی شنگ حروف را كنار هم قرار می داد و با وسیله ای فلزی محكم می كرد و بر روی آن مخلوطی از رزین، موم و خاكستر می مالید و صفحه حروف را به آرامی حرارت می داد. پس از انتقال نقش صفحه بر كاغذ و تكثیر آن، باز حروف را به آرامی حرارت می داد و از هم جدا می كرد كه این ابتكار پی شنگ را راه حل حروفچینی با حروف متحرك می دانند».

از سده دوازدهم به بعد، صنعت چاپ در غرب با كمك قالب های چوبی و حكاكی دستی صورت گرفته بود، اما آنچه در سده پانزدهم ابداع محسوب شد، عبارت بود از تكمیل دستگاه چاپ فلزی و متحرك كه نسخه های فراوانی را با سرعت بیشتر چاپ می كرد. تحول در صنعت چاپ تا رسیدن به دستگاه فلزی را باید یك روند تدریجی به حساب آورد كه در فاصله سال های ۱۴۴۵ تا ۱۴۵۰ میلادی به اوج رسید. یوهانس گوتنبرگ اهل مانیتس، نقش مهمی را در تكمیل این صنعت ایفا كرد. «انجیل گوتنبرگ» كه در سال ۱۴۵۵ یا ۱۴۵۶ میلادی به پایان رسید، اولین كتاب واقعی محصول نوع چاپ متحرك بود. در نیمه دوم سده پانزدهم، چاپ جدید به سرعت در اروپا رواج یافت. چاپخانه ها در دهه ۱۴۶۰ میلادی در سراسر خاك امپراتوری مقدس روم تاسیس شد و با گذشت ده سال، به ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و اروپای شرقی رسید؛ مخصوصاً ونیز كه به مركز چاپ معروف شد و تعداد چاپگران این شهر تا سال ۱۵۰۰ میلادی به قریب صد تن بالغ شدند و حدود دو میلیون جلد كتاب در آنجا به چاپ رسید.

اختراع فن چاپ درحقيقت به قرن ها پيش از گوتنبرگ، كه نامش به عنوان مخترع چاپ در تاريخ به ثبت رسيده است، برمي گردد و آسوريان چند هزار سال قبل از ميلاد بر خشت هايی از گل‌ رس مهر مي‌زدند. استعمال حروف قابل انتقال نيز ميان سال‌ها ي 1051 و 1058 در چين آغاز شد. مخترع اين حروف فردی به نام پي‌شنگ بود و حروف هم از گل‌رس ساخته مي‌شد. حروف دستي و حروف قلعي كه پس از آنها به كارآمد، هيچ يك رواجي نيافت، بر عكس حروف چوبی متداول شد. تا اين‌كه در سال 1440، گوتنبرگ ظاهرا بدون اطلاع از كار چينيی ها، حروف قابل انتقال را اختراع كرد و برای هر يك از حروف الفبا يك حرف جداگانه به كار برد. حروف متحرك را چينی‌ها اختراع كردند، ولی گوتنبرگ كه حرفه اش زرگری بود، آلياژ مناسب برای ريخته گری حروف را از سرب و آنتی موآن به دست آورد و سپس نسبت هر يك از اين دو فلز را به گونه ای انتخاب كرد كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند. سرانجام برای مركب چاپ هم فرمول مناسبی پیدا کرد و خلاصه با رفع موانع و حل مشكلات عمل چاپ را ميسر و اجرايی كرد.

تقريبا 20 سال پس از نخستين تلاش ها ی گوتنبرگ در امر چاپ ،اين صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونيز، فلورانس، پاريس و ليون در حدی مختصر و محدود رواج يافت. اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزينه ها ی بسيار زياد فقط براي ثروتمندان قابل دسترسی بود و به همين دليل تا مدت ها ی طولاني استقبال چندانی از آن نشد. 300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمايشنامه نويسي آلماني به نام آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگی يا ليتو گرافی را درسال 1796 ميلادی اختراع كرد. هر سنگی كه متن يا تصوير با اين روش روي آن نقش می بست ، برای چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روي سنگ قابل چاپ نبود .